Krajobraz Klasztoru Plasy reprezentuje zachowany krajobraz kulturowy na obszarze około 20 kilometrów kwadratowych w dzielnicy Pilzno-Północ. Linię środkową tworzy rzeka Střela (Natura 2000). Na rozwój i kształt krajobrazu miał wpływ lokalny klasztor cystersów od pierwszej połowy XII wieku.

Jest to słabo zaludniony obszar z małymi wioskami. Niektóre z nich zostały założone przez cystersów, na wygląd innych mieli oni znaczący wpływ w późniejszych wiekach. Zwłaszcza, gdy mnisi przekształcali filary swojej gospodarki – folwarki (granges) – we wsie lub wsie w folwarki. To właśnie folwarki tworzą wyjątkową serię cennych zabytków w krajobrazie kulturowym Plasów, umiejętnie osadzonych w krajobrazie, które nie mają odpowiednika w Republice Czeskiej.

W okolicy, oprócz wspomnianych wiosek, znajdziemy zachowaną sieć utworzoną przez ważne historyczne ścieżki (z nowo posadzonymi alejami drzew), małe zabytki sakralne i drzewne, aleje, stawy, młyny, ….. Podobnie jak w innych krajach europejskich, cystersi w Republice Czeskiej wpłynęli na ogólny wygląd krajobrazu, który prezentowali „odciskając pieczęć Boga na ziemi”. Ślady cystersów z XVIII wieku są dziś najbardziej czytelne.

Zachowanie wielu elementów krajobrazu do dnia dzisiejszego – pomimo zniesienia klasztoru 250 lat temu – jest wyjątkowe. Było to zasługą nowych właścicieli, austro-węgierskiego kanclerza Klemensa von Metternicha, który utrzymał wykorzystanie krajobrazu – głównie poprzez rolnictwo i leśnictwo.

Tekst: Elisabeth Seel/Zdjęcie: Ivo Kornatovský